6 दिसंबर 2025,

शनिवार

Patrika LogoSwitch to English
home_icon

मेरी खबर

icon

प्लस

video_icon

शॉर्ट्स

epaper_icon

ई-पेपर

मां दुर्गा की स्तुति से व्यक्ति के हर कष्ट दूर होने की है मान्यता, भगवान श्री कृष्ण ने भी की थी ये स्तुति

Durga Stuti Path: धार्मिक मान्यताओं अनुसार मां दुर्गा की स्तुति करने वाले लोगों को माँ दुर्गा का आशीर्वाद प्राप्त होता है। उनके मन में किसी प्रकार का भय नहीं रहता। ऐसा कहा जाता है जो व्यक्ति निरंतर दुर्गा माँ की स्तुति करता है उसके सारे कष्ट दूर हो जाते हैं।

3 min read
Google source verification
maa durga, durga stuti, how to do durga stuti, maa durga, durga worship, puja-path, hindu puja,

जयपुर के मुख्य बाजारों में इस बार नहीं हुआ ये बड़ा काम, बारिश ना ला दे आफत,

Durga Stuti: दुर्गा स्तुति मां दुर्गा की अराधना करने के लिए की जाती है। मान्यता है जो व्यक्ति ये स्तुति करता है उसके सारे दुख-दर्द दूर हो जाते हैं और उसे मां दुर्गा का आशीर्वाद मिलता है। यदि माँ दुर्गा के स्वरूप का वर्णन किया जाए तो माँ दुर्गा की सवारी सिंह हैं। इनकी आठ भुजाएं हैं। महिषासुर नामक राक्षस का वध करने के कारण इन्हें महिषासुर मर्दिनी कहा गया। हिन्दू ग्रन्थों अनुसार ये शिव की पत्नी दुर्गा के रूप में वर्णित हैं। पौराणिक मान्यताओं के अनुसार माँ दुर्गा ही परम-शक्ति हैं। मान्यता है जो व्यक्ति मां दुर्गा की स्तुति करता है उसके हर प्रकार के दुखों का नाश हो जाता है।

शास्त्रों में ऐसा वर्णन मिलता है कि भगवान श्री कृष्ण जी ने भी माँ दुर्गा की स्तुति भी की थी। ये स्तुति कुछ इस प्रकार है:-
त्वमेवसर्वजननी मूलप्रकृतिरीश्वरी। त्वमेवाद्या सृष्टिविधौ स्वेच्छया त्रिगुणात्मिका॥
कार्यार्थे सगुणा त्वं च वस्तुतो निर्गुणा स्वयम्। परब्रह्मस्वरूपा त्वं सत्या नित्या सनातनी॥
तेज:स्वरूपा परमा भक्त अनुग्रहविग्रहा। सर्वस्वरूपा सर्वेशा सर्वाधारा परात्परा॥
सर्वबीजस्वरूपा च सर्वपूज्या निराश्रया। सर्वज्ञा सर्वतोभद्रा सर्वमङ्गलमङ्गला॥
सर्वबुद्धिस्वरूपा च सर्वशक्ति स्वरूपिणी। सर्वज्ञानप्रदा देवी सर्वज्ञा सर्वभाविनी।
त्वं स्वाहा देवदाने च पितृदाने स्वधा स्वयम्। दक्षिणा सर्वदाने च सर्वशक्ति स्वरूपिणी।
निद्रा त्वं च दया त्वं च तृष्णा त्वं चात्मन: प्रिया। क्षुत्क्षान्ति: शान्तिरीशा च कान्ति: सृष्टिश्च
शाश्वती॥
श्रद्धा पुष्टिश्च तन्द्रा च लज्जा शोभा दया तथा। सतां सम्पत्स्वरूपा श्रीर्विपत्तिरसतामिह॥
प्रीतिरूपा पुण्यवतां पापिनां कलहाङ्कुरा। शश्वत्कर्ममयी शक्ति : सर्वदा सर्वजीविनाम्॥
देवेभ्य: स्वपदो दात्री धातुर्धात्री कृपामयी। हिताय सर्वदेवानां सर्वासुरविनाशिनी॥
योगनिद्रा योगरूपा योगदात्री च योगिनाम्। सिद्धिस्वरूपा सिद्धानां सिद्धिदाता सिद्धियोगिनी॥
माहेश्वरी च ब्रह्माणी विष्णुमाया च वैष्णवी। भद्रदा भद्रकाली च सर्वलोकभयंकरी॥
ग्रामे ग्रामे ग्रामदेवी गृहदेवी गृहे गृहे। सतां कीर्ति: प्रतिष्ठा च निन्दा त्वमसतां सदा॥
महायुद्धे महामारी दुष्टसंहाररूपिणी। रक्षास्वरूपा शिष्टानां मातेव हितकारिणी॥
वन्द्या पूज्या स्तुता त्वं च ब्रह्मादीनां च सर्वदा। ब्राह्मण्यरूपा विप्राणां तपस्या च तपस्विनाम्॥
विद्या विद्यावतां त्वं च बुद्धिर्बुद्धिमतां सताम्। मेधास्मृतिस्वरूपा च प्रतिभा प्रतिभावताम्॥
राज्ञां प्रतापरूपा च विशां वाणिज्यरूपिणी। सृष्टौ सृष्टिस्वरूपा त्वं रक्षारूपा च पालने॥
तथान्ते त्वं महामारी विश्वस्य विश्वपूजिते। कालरात्रिर्महारात्रिर्मोहरात्रिश्च मोहिनी॥
दुरत्यया मे माया त्वंयया सम्मोहितं जगत्। ययामुग्धो हि विद्वांश्च मोक्षमार्ग न पश्यति॥
इत्यात्मना कृतं स्तोत्रं दुर्गाया दुर्गनाशनम्। पूजाकाले पठेद् यो हि सिद्धिर्भवति वांछिता॥
वन्ध्या च काकवन्ध्या च मृतवत्सा च दुर्भगा। श्रुत्वा स्तोत्रं वर्षमेकं सुपुत्रं लभते ध्रुवम्॥
कारागारे महाघोरे यो बद्धो दृढबन्धने। श्रुत्वा स्तोत्रं मासमेकं बन्धनान्मुच्यते ध्रुवम्॥
यक्ष्मग्रस्तो गलत्कुष्ठी महाशूली महाज्वरी। श्रुत्वा स्तोत्रं वर्षमेकं सद्यो रोगात् प्रमुच्यते॥
पुत्रभेदे प्रजाभेदे पत्‍‌नीभेदे च दुर्गत:। श्रुत्वा स्तोत्रं मासमेकं लभते नात्र संशय:॥
राजद्वारे श्मशाने च महारण्ये रणस्थले। हिंस्त्रजन्तुसमीपे च श्रुत्वा स्तोत्रं प्रमुच्यते॥
गृहदाहे च दावागनै दस्युसैन्यसमन्विते। स्तोत्रश्रवणमात्रेण लभते नात्र संशय:॥
महादरिद्रो मूर्खश्च वर्ष स्तोत्रं पठेत्तु य:। विद्यावान धनवांश्चैव स भवेन्नात्र संशय:॥

इस श्लोक के साथ भी कर सकते हैं मां दुर्गा की स्तुति:
या देवी सर्वभूतेषु मातृरुपेण संस्थितः | या देवी सर्वभूतेषु शक्तिरुपेण संस्थितः |
या देवी सर्वभूतेषु शान्तिरुपेण संस्थितः | नमस्तस्यैः नमस्तस्यैः नमस्तस्यैः नमो नमः |
ॐ अम्बायै नमः || ||

सबसे प्रचलित दुर्गा स्तुति:
जय भगवति देवी नमो वरदे जय पापविनाशिनि बहुफलदे।
जय शुम्भनिशुम्भकपालधरे प्रणमामि तु देवी नरार्तिहरे॥1॥

जय चन्द्रदिवाकरनेत्रधरे जय पावकभूषितवक्त्रवरे।
जय भैरवदेहनिलीनपरे जय अन्धकदैत्यविशोषकरे॥2॥

जय महिषविमर्दिनि शूलकरे जय लोकसमस्तकपापहरे।
जय देवी पितामहविष्णुनते जय भास्करशक्रशिरोवनते॥3॥

जय षण्मुखसायुधईशनुते जय सागरगामिनि शम्भुनुते।
जय दु:खदरिद्रविनाशकरे जय पुत्रकलत्रविवृद्धिकरे॥4॥

जय देवी समस्तशरीरधरे जय नाकविदर्शिनि दु:खहरे।
जय व्याधिविनाशिनि मोक्ष करे जय वाञ्छितदायिनि सिद्धिवरे॥5॥

एतद्व्यासकृतं स्तोत्रं य: पठेन्नियत: शुचि:।
गृहे वा शुद्धभावेन प्रीता भगवती सदा॥6॥

कैसे करें माँ दुर्गा की स्तुति:
-सुबह जल्दी उठकर स्नान करें।
-स्वच्छ वस्त्र धारण करें।
-माँ दुर्गा का ध्यान करें।
-दुर्गा स्तुति शुरू करने से पहले संकल्प लें।
-इसके बाद माँ दुर्गा की मूर्ति को पंचामृत से स्नान कराएँ।
-कलश स्थापित करें।
-फिर माँ दुर्गा के समक्ष घी का दीपक जलाएं।
-गणेश जी आरती करें।
-फिर माँ दुर्गा का आवह्न करें।
-माँ को शृंगार सामग्री चढ़ाएं और नारियल चढ़ाएं।
-फिर विधि विधान माँ दुर्गा की स्तुति करें।
-अंत में माँ दुर्गा की आरती गाएं।
यह भी पढ़ें: इन लोगों पर धन के देवता कुबेर रहते हैं मेहरबान, नाम के पहले अक्षर से करें इनकी पहचान

(डिस्क्लेमर: इस लेख में दी गई सूचनाएं सिर्फ मान्यताओं और जानकारियों पर आधारित है। patrika.com इनकी पुष्टि नहीं करता है। किसी भी जानकारी या मान्यता को अमल में लाने से पहले संबंधित विशेषज्ञ की सलाह लें।)